Archeologen verrast door opgraving!
Ten noorden van fort van Liezele leefden Kelten en Romeinen
De gemeente Puurs gaf in 2016 de opdracht voor een archeologisch onderzoek net ten noorden van het fort van Liezele. Waar intussen Park Fort Liezele verschenen is, woonden generaties lang Kelten en Romeinen. Dat was tot vóór de opgravingen niet geweten. Je leest er alles over in de nieuwe archeologiebrochure: ‘Puurs-Sint-Amands Park Fort Liezele’. De vondsten van de opgraving worden bewaard in het Provinciaal Archeologisch Depot maar een selectie is van 24 mei tot 15 september te zien in het fort van Liezele. De opgraving gebeurde in het gebied tussen de oude kernen van Liezele in het zuiden en Puurs in het noorden. Eeuwenlang was dit een plattelandsomgeving met akkers en graslanden. De archeologen selecteerden ten noorden van de Fortlaan in Liezele twee zones om op te graven.
IJzertijd: eenvoudige boerensamenleving
De oudste sporen van bewoning gaan terug tot de vroege ijzertijd (800-475 v.Chr.). De archeologen vonden resten van minstens twee erven. Uit de late ijzertijd (250 v.Chr. - 50 v.Chr.) dateren drie erven. De archeologische vondsten – lokaal gemaakt aardewerk – getuigen van een eenvoudige boerensamenleving. Rijkdom of sier ontbreken en aanwijzingen voor contacten met andere regio’s zijn er niet.
Romeinse tijd: handel met het zuiden
Daar komt verandering in tijdens de Romeinse periode (vanaf 50 n. Chr.). Vier huizen, vier stalletjes, vier waterputten en een resem kuilen en greppels dateren uit deze periode. Het zijn dus nog steeds eenvoudige agrarische bedrijven maar we zien nu wel duidelijke invloeden van buitenaf. Het duidelijkst is dit bij het vele aardewerk dat toen gebruikt werd. Dit is niet louter meer lokaal vervaardigd maar de mensen kochten ook potten en servies dat uit andere, meer zuidelijke delen, van het Romeinse rijk afkomstig was.
Ook opvallend: de huizen zijn woonstalhuizen – mensen en dier leefden er onder één dak – waarbij het vee in een verdiept stalgedeelte stond, de potstal. Die werd gevuld met allerhande vegetatie. Als die met de uitwerpselen van de dieren was vermengd, werd de potstal geruimd en reed men de vruchtbare inhoud uit over de akkers en de moestuin.
Eerste Wereldoorlog: treinstation en loopgraven
Na de Romeinse periode is het wachten tot de Eerste Wereldoorlog voor er opnieuw belangrijke archeologische sporen opduiken. De stad Antwerpen was toen een zwaar verdedigd bolwerk met verschillende verdedigingsgordels. Fort Liezele was een pantserfort van de zogenaamde Buitengordel. Samen met de forten van Bornem en Breendonk verdedigde het Klein-Brabant.Het was dan ook ‘logisch’ dat de archeologen op een reeks militaire sporen botsten. De meest in het oog springende militaire resten zijn een treinspoor dat het treinstation van Puurs en het fort van Liezele met elkaar verbond en een reeks loopgraven. Het treinspoor werd in opdracht van het Belgische leger aangelegd om de bouw en de bewapening van het fort mogelijk te maken. De loopgraven zijn vrijwel allemaal Duitse exemplaren.Foto: Archeologen aan het werk op de site - Copyright: Vlaams Erfgoed Centrum (VEC)
Tentoonstelling in Fort van Liezele
De vondsten van de opgraving worden bewaard in het Provinciaal Archeologisch Depot maar een selectie is van 24 mei tot 15 september te zien in het fort van Liezele. Het fort is dagelijks toegankelijk van 10u00 tot 17u00. Dinsdag is de sluitingsdag.
Brochure over het onderzoek
De brochure ‘Puurs-Sint-Amands Park Fort Liezele’ is het tiende deel in de reeks ‘Uit het Depot. Archeologie in de provincie Antwerpen’. De rijk geïllustreerde brochures zoomen in op recent archeologisch onderzoek en zijn bedoeld voor een breed publiek. Ze zijn gratis te verkrijgen via erfgoed@provincieantwerpen.be of 03/240 55 70.
Foto: Cover archeologiebrochure Park Fort Liezele - Copyright: Provincie Antwerpen