Milieubewust melkvee en algenkweek bombardeert boeren uit Temse tot Klimaatkoploper 2023
Landbouwers Kris Heirbaut en Ginny Demeulemeester zijn Klimaatkoploper 2023 een initiatief van Boerenbond, Cera & KBC. Met hun mix van melkvee, algenkweek, koolstofopslag en agroforestry konden ze de jury overtuigen. Als ambassadeur zullen zij de komende jaren de stem van de sector worden op vlak van klimaat.
Ook landbouwers liggen hard wakker van klimaatverandering. Zij worden er immers dagelijks mee geconfronteerd: compleet vernatte akkers, hittestress bij het vee, fruit verbrand door de zon, groenten mislukt door droogte, ... Zij hebben heel veel te winnen bij maatregelen om het klimaatimpact te verminderen. Met vele partners moeten we samenwerken om hen zo goed mogelijk voor te bereiden op de veranderende omstandigheden.
De Scheldevallei zit als Nationaal Park in de frontlijn van de klimaatverandering door de typerende natte natuur en Sigmagebieden. Onze ambitie is dan ook om klimaatadaptieve en natuurgerichte landbouw een duw in de rug te geven. We willen de eerste jaren inzetten op demoprojecten via reeds bestaande illustratieve praktijkvoorbeelden en de opstart van pilootprojecten. In een tweede fase streven we in samenwerking met de landbouwers naar structurele verankering. We hopen zo de Scheldevallei als een schoolvoorbeeld van klimaatadaptieve en natuurgerichte landbouw op de kaart te zetten.
We zijn dan ook verheugd met de zoektocht van Boerenbond, Cera en KBC naar “Dé Klimaatkoploper 2023”. Hun doel was een mondige land- of tuinbouwer te vinden die al zeer actief en gedreven werkt rond en met het klimaat. Er werd gezocht naar een landbouwer die ecologie en economie hand in hand laat gaan en een inspiratiebron kan zijn voor collega-land- en tuinbouwers.
We waren nog meer verheugd dat twee van de vijf finalisten uit onze regio komen: Karel D’Hooghe uit Zele en Kris Heirbaut en Ginny Demeulemeerster uit Temse. We stellen je ze graag beide aan jullie voor …
Langleefbaarheid en vol voor eigen eiwit
Karel D’Hooghe probeert ernaar om in zijn bedrijfsvoering een evenwicht te vinden tussen economisch efficiënt en klimaatbewust produceren. Via het Klimrek-project werd de klimaatimpact van zijn bedrijf nauwgezet in beeld gebracht. Het leverde een wetenschappelijk onderbouwde en praktische klimaatscan én mogelijke verbetervoorstellen op maat van zijn landbouwbedrijf.
Karels doel is om zo weinig mogelijk eiwit aan te kopen. Het volledige areaal werd daarom omgezet in blijvend grasland met beweiding. Dit had een opmerkelijke stijging in het koolstofgehalte van de percelen als gevolg. De koeien krijgen een additief voor diervoeding (3-NOP) in hun rantsoen dat de methaanuitstoot rechtstreeks vermindert.
Door in zijn nieuwe stal te kiezen voor een volle vloer met gleuven is er minder methaanemissie uit de mestkelder. Er komt ook nog een pocketvergister op het bedrijf. Bij deze kleinschalige vergisting vergist je bedrijfseigen biomassastromen (bv. mest) om op je landbouwbedrijf hernieuwbare energie te produceren.
Verder zet hij in op langleefbaarheid bij de koeien, waardoor er minder jongvee moet aangehouden worden, wat ook de methaanuitstoot reduceert.
Foto: Karel D'Hooghe (c) Boerenbond
Koolstoflandbouw op circulaire boerderij
Kris en Ginny noemen zichzelf kringloopboeren. Het is hun hoofdbekommernis een toekomstbestendig landbouwbedrijf uit te baten met een beperkte milieu-impact. “De dag van vandaag is boeren immers meer dan louter voedsel produceren. Steeds vaker verwacht men dat ook de landbouw een bijdrage levert inzake de klimaatmitigatie. De stap zetten naar circulaire landbouw was voor ons dan ook een logische keuze”, vertelt Kris Heirbaut.
Bij circulaire landbouw of kringloop-boeren draait alles rond het principe dat alle biomassa optimaal gebruikt wordt. De reststromen van de ene keten zijn de grondstoffen voor een andere keten. Hierbij is het essentieel dierlijke en plantaardige productie aan elkaar te knopen en een balans te vinden tussen beide. Op die manier kan de kringloop gesloten worden.
De koeien krijgen de kans om bijna 6,5 maanden lang gedurende 8 uur per dag te doen wat ze het liefste doen: grazen in de wei. Langs de weides staan verschillende bomen en struiken. Dit weidescherm zorgt voor schaduw op zonnige dagen.
Kris en Ginny zijn ook actief bezig met Carbon Farming waarbij ze zorgen dat er beduidend meer koolstof kan vastgelegd worden in de bodem. Die koolstof is een heel nuttige stof voor een landbouwer. Het zorgt voor een betere bodemkwaliteit en voor teelten die klimaatrobuuster zijn.
Op een ander perceel doen ze aan agroforesty of boslandbouw. 175 bomen verspreid over 3 rijen capteren heel wat koolstof. Tussen de rijen door staan er voedergewassen. Door aan Carbon Farming te doen compenseren ze jaarlijks 34 ton CO2 extra.
Door de mest van de koeien te vergisten in een bioreactor slagen ze er ook nog in de methaanuitstoot te beperken, én groene stroom te produceren. Met de bedrijfseigen elektriciteit voorzien ze de hoevewinkel. De CO2 die tijdens het verbrandingsproces vrijkomt wordt afgevangen en aangewend voor de teelt van micro-algen. De vergiste mest, het digestaat, wordt gebruikt om akkers en weilanden mee te bemesten.
Een deel van het akkerland is omgezet in een permanente teelt van grasklaver met kruiden. Daardoor kunnen ze hun koeien een rantsoen aanbieden dat van nature uit voldoende eiwitten, mineralen en vitamines bevat. Dergelijke mengteelten behoeven bovendien geen kunstmest en geen sproeistoffen. Zo houden ze de nutriëntenkringloop in balans en wordt het milieu minder belast. “Zo veel mogelijk melk uit de koe halen is niet ons doel, wel zo veel mogelijk melk produceren met voer van eigen land. Daarmee zijn we terug bij de koe beland én is de kringloop rond”, aldus nog Kris Heirbaut.
Afbeelding: Circulaire landbouw (c) Heirbaut Algriculture
De Klimaatkoploper 2023: Kris en Ginny uit Temse
Kris en Ginny konden de vakjury overtuigen met hun bedrijf dat dus niet enkel specialiseert in melkvee, maar ook aan algenkweek, koolstofopslag en agroforestry doet. Ook de korte keten ligt hen nauw aan het hart, want ze baten samen een hoevewinkel uit. Een totaalplaatje en ook volgens ons een terechte winnaar!
Kris en Ginny zijn bovendien geen onbekenden voor ons. Intern binnen Regionaal Landschap Schelde-Durme werden ze al meermaals besproken als echt bijzonder voorbeeld van klimaatbewuste landbouwers. Onlangs hadden we ook de eer twee nieuwe poelen uit te mogen laten uitgraven op hun landbouwperceel. Door de komst van onder meer leidingwater en ondergrondse regenwaterputten zijn heel wat poelen uit ons landschap verdwenen. Maar verschillende planten, amfibieën, insecten en andere dieren zijn voor hun voortbestaan aangewezen op het specifieke milieu in zo’n poel. Poelen kunnen dan ook een mooie functie opnemen als behoeders van onze lokale biodiversiteit. Redenen genoeg dus om oude poelen in ere te herstellen of op geschikte plaatsen nieuwe poelen aan te leggen. We willen Kris en Ginny dan ook niet alleen proficiat wensen met hun titel als Klimaatkoploper 2023, maar ook bedanken voor deze nieuwe kansen voor onze biodiversiteit!
Bron: vilt.be, boerenlandbouw.be, https://www.heirbauthoeveproducten.be/