Otter over de grens
De Europese otter als beschermde soort staat centraal in het Europese project 'Otter over de grens' dat tot doel heeft de populaties in Nederland, Vlaanderen en het westen van Duitsland te verbinden. In de jaren '80 was de otter in Nederland en Vlaanderen uitgestorven, maar recente inspanningen leidden tot een bloeiende populatie in het noorden van Nederland. De otter verschijnt nu ook sporadisch in Vlaanderen. Maar de Scheldevallei is de enige gekende plaats waar de otter zich in Vlaanderen opnieuw voortplant. Er zijn dus dringende verbeteringen nodig in de habitat en de ecologische verbindingen
Het project 'Otter over de grens' richt zich op drie aspecten om de verbindingen te verbeteren: verkeer (het verminderen van aanrijdingen), natte natuur (herstel van moerassen en rivieren) en voedsel (zorgen voor voldoende en kwalitatieve vis). Deze inspanningen hebben ook positieve effecten op bredere milieuproblemen zoals klimaatadaptatie, waterkwaliteit, biodiversiteit en natuurlijke oplossingen.
Het project voorziet, naast monitoring en onderzoek, ingrepen voor meer en betere natte natuur en het wegwerken van infrastructurele knelpunten op strategische plaatsen in de Maas- en Scheldevallei, de Biesbosch en de Antitankgracht. Zo zullen in de Maasvallei, en specifiek Kempen-Broek, rijke moerasnatuur, doorstroommoerassen en natte verbindingen aangelegd worden. Otterhabitat in stedelijke omgeving zal voorzien worden in het centrum van Breda, waar het nieuwe Seeligpark langs de Ecologische Verbindingszone ligt die de Biesbosch, het moerasgebied Weimeren en de beekdalen bovenstrooms van Breda met elkaar verbindt. Er wordt een voor de otter ingerichte ruimte gerealiseerd, een zogenaamde ‘natuurfabriek’. Langs de oevers van de lokale watergang wordt een heuse ‘otterboulevard’ gecreëerd door een buis in te graven met regelmatige uitgangen waardoor de dieren zich ongezien kunnen verplaatsen. Langs de Polsmeerssloot in Oost-Vlaanderen worden er oevers afgeschuind en zal de waterloop op een aantal punten lokaal verbreed worden. Zo kan er zich een bredere oever- en moerasvegetatie ontwikkelen, die naast leefgebied voor de otter ook gunstig is voor het visbestand.
De otter fungeert als ambassadeur voor schoon water en natte natuur, waardoor het project niet alleen fantastisch nieuws is voor de terugkeer van deze toppredator, maar ook een kans biedt om het brede publiek te informeren over het belang van biodiversiteit en natuurlijke oplossingen. De uitdagingen vereisen een integrale aanpak waarbij beheerders, beleidsmakers en het brede publiek actief betrokken zullen worden.